Erdoğan’ın Hamas’la ilgili açıklaması dünya basınında nasıl yankı buldu?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çarşamba günü AKP Meclis Küme Toplantısı’nda yaptığı konuşmada İsrail’i sert bir şekilde eleştirerek, “Hamas terör örgütü değil, özgürlükçü ve mücahitlerden oluşan bir gruptur” dedi.
Erdoğan konuşmasında İsrail’e gitme projesini iptal ettiğini, Türkiye’nin İsrail devletiyle hiçbir sorunu olmadığını ancak İsrail’in Filistin’e karşı “örgüt gibi hareket ettiğini” söyledi. Erdoğan, 7 Ekim’deki saldırılarda ve İsrail’in Gazze’yi bombalamaya başladığı ilk günlerde taraflara ılımlılık çağrısında bulunmuş ve şiddetin sona ermesi için diplomatik çabalara başlamıştı.
Erdoğan dün yaptığı açıklamada, Türkiye’nin “sağ kalan ölü insanlarla dolu bir dünyada gerçekleri haykırmaya ve bunun için her türlü siyasi, diplomatik ve gerekirse askeri araçları kullanmaya hazır olduğunu” belirtti.
İsrail tepki gösterdi ve Erdoğan’ın sözlerini reddettiklerini belirtti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lior Haiat, “Hamas, IŞİD’den daha beter alçak bir terör örgütüdür” dedi.
Peki Erdoğan’ın sözleri dünya basınında nasıl yankı buldu?
İngiltere ve ABD basını
New York Times, “İsrail’e saldıran Türk lider Hamas’ı savundu” başlıklı haberinde, Erdoğan’ın ABD dahil diğer NATO ülkeleriyle arasındaki gerilimi artıracak durumlara girdiğini iddia etti.
New York Times, Erdoğan’ın yorumlarının diğer Batılı ülkelerin tutumlarıyla “tam bir tezat oluşturduğunu” belirterek, konuşmanın Arap ve Müslüman dünyasının bazı kesimlerindeki yaygın duyguları yansıttığını belirtti.
Haberde, Erdoğan’ın İsrail ziyaretini iptal etmenin yanı sıra Hamas’la ilişkilerini de sürdürdüğü belirtildi. Hamas üyelerinin sıklıkla Türkiye’de vakit geçirdiği ve grup liderlerinin çoğunun 7 Ekim saldırısı sırasında Türkiye’de bir toplantıya katıldığı belirtildi.
Öte yandan Erdoğan’ın NATO müttefikleriyle Rusya konusunda fikir ayrılıkları yaşadığı ve Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeye devam ettiği hatırlatıldı.
İngiltere merkezli Financial Times gazetesi, Erdoğan’ın İsrail ve müttefiklerine yönelik eleştirilerini artırmasının ardından Türk borsalarında düşüş yaşandığını bildirdi.
Financial Times, Ankara’nın ekonomik kalkınmayı hızlandırmak için Batı’dan yatırım garantisi almaya çalıştığı bir dönemde olduğuna da dikkat çekti.
Amerikalı araştırma şirketi FactSet’in verilerine göre BIST 100 endeksi yüzde 7’nin üzerinde düşüşle Şubat ayının başından bu yana en büyük düşüşünü yaşadı.
Öte yandan The Daily Telegraph Gazetesi, Erdoğan’ın konuşmasını “Türk cumhurbaşkanının Hamas’ın terör örgütü olmadığını söylemesi tartışmalara yol açtı” başlığıyla aktardı.
Erdoğan’ın diplomatik anlaşmazlığı kızdırdığını belirten Telegraph, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Salı günkü sözlerine de dikkat çekerek, Filistin topraklarının “56 yıldır İsrail tarafından işgal edildiğine” ve 7 Ekim saldırılarının gerçekleşmediğine dikkat çekti. “bir cam kasede”. çekti.
Daily Mail gazetesi, Erdoğan’ın konuşmasının, Türkiye’nin Batı ile bağlarını geliştirmeye yönelik son dönemdeki çabalarından bir U dönüşüne işaret ettiğini yazdı.
İtalyan gazetelerinin manşetlerinde
İtalya Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini dün, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Hamas’la ilgili sözlerinin “mide bulandırıcı” olduğunu söyledi.
Erdoğan’ın sözleri bugün İtalya’da yayınlanan birçok ulusal gazetenin birinci sayfasında yer aldı ve haber bültenlerinin gündem maddeleri arasında yer aldı.
Kamu yayıncısı Rai’nin haber kanalı Rainews24, konuyla ilgili haberinde “Erdoğan kendisini Gazze’nin savunucusu olarak göstermek istiyor” dedi.
Rai, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bugün Papa Francis ile yaptığı telefon görüşmesini de bu bağlamda değerlendirdi.
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Bürosu’ndan yapılan açıklamaya göre, toplantıda “İsrail ile Filistin arasındaki çatışmalar ve bölgede giderek ağırlaşan insan hakları ihlalleri” ele alındı.
La Repubblica ve La Stampa gazeteleri dün Erdoğan’ın Hamas’tan ayrıldığını “Erdoğan Hamas’ın yanında” manşetiyle haber yaptı.
La Repubblica, ön sayfasında “Türkiye Cumhurbaşkanı kökten dinciler konusunda ABD ve AB’den uzaklaşıyor” ifadesinin ardından haberde şu ifadeleri kullandı:
“İsveç’in NATO’ya katılım protokolünü imzalayarak müttefikleri memnun etmesinin ertesi günü, Erdoğan muhteşem geri dönüşlerinden birini daha yaptı ve Avrupa ve Amerika’nın tutumuna karşı saf tuttu.”
Gazete, “Türkiye Cumhurbaşkanı her zaman Hamas’ın davasına sempati duymuştur” dedi ancak “Hamas’ın İran’a yakınlığı Ankara’yı memnun etmedi” diye ekledi.
La Repubblica, Erdoğan’ın Rusya-Ukrayna krizinde olduğu gibi İsrail-Filistin çatışmasında da arabuluculuk arayışında olduğunu, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın “ateşkes için garantör sistemi” önerdiğini yazdı ve şöyle devam etti:
“Ancak ne İsrail, ne Amerikalılar (Blinken Ortadoğu turunda Türkiye’yi dikkate almadı) ne de Körfez ülkeleri buna izin vermedi, bunun yerine Katar ve Mısır’ın arabuluculuğunu tercih etti.”
La Stampa’da haber ve analizlerle Erdoğan’ın sözlerine de yer verildi. Gazetenin yaptığı analizde “Türkiye ve Katar İran ekseninde” başlığı altında şu ifadelere yer verildi:
“(Katar Emiri Tamim bin Hamad) El Sani’nin tutumu ve Erdoğan’ın çok daha sert tutumu, her şeyden önce İran’ın başını çektiği ‘direniş eksenine’ karşı çıkmaya hizmet ediyor. Geçmişte birbirlerini katleden Tahran, Şii ve Sünni milisler,’ “Ama Erdoğan ve El Sani, İslam dünyasındaki liderliğinin kendilerinden alınmasını istemiyor. Şu ana kadar iki masada oynamayı başardılar: Batı, NATO dostları ve Filistin davasının destekçileri. Bu istikrar oyununu sürdürmek giderek zorlaşıyor.”
La Stampa’da da “Türk Sultanının Şeriatı” başlıklı bir yorum yazısı yayımlandı.
Bu yazıda Rusya-Ukrayna meselesinde Türkiye’nin NATO’ya bağlılığını vurguladıktan sonra şunları söyledi: “Bu bağdan dolayı kendisini demokratik standartlara saygı ve hukukun üstünlüğü açısından (belki de gereğinden fazla) affettik. Ancak, Onun kesin İslamcı ve radikal bir yörüngeye kaymasını önlemek için bugün buna başvurmak zorundayız.” “İhtiyacımız olan şey yeniden bu bağdır” dedi.
Yorumda, “Türkiye’nin Batı’dan tehlikeli kopuşunu önlemenin tek yolu çok taraflılık ilkesidir” denildi.
Il Giornale haberi ön sayfasından “Erdoğan’ın hayalleri: Hamas kurtuluş savaşçısı” başlığıyla duyurdu.
Gazetenin başyazısının manşeti “Türk diktatörü NATO’yu kötüye kullanıyor” şeklindeydi. Il Giornale Genel Yayın Yönetmeni Alessandro Sallusti, Erdoğan’ın yanı sıra BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Hamas’la ilgili tartışmalı sözlerine de değinerek, “Bu iki beyefendinin amaçlarının ne olduğunu sorabilir miyiz? Son hedefleri ise; İsrail’i ve bizi yok edin.” “Ne olursa olsun…” dedi.
Avvenire gazetesi de ön sayfasında “Erdoğan Hamas’ın yanında” manşetini kullandı.
İtalya Katolik Kilisesi gazetesi şöyle yazdı: “Türk şef bir kez daha çizgiyi bozdu. Hamaslı teröristleri ‘kurtuluş grubu’ olarak nitelendirdi ve İsrail gezisini iptal etti. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan her zamanki gibi maskesini çıkardı. belirsizlik kartını oynamayı deneyip başarısız olduktan sonra.” .
Fransız, Belçika ve Hollanda basını
Fransa’nın önde gelen gazetelerinden Le Monde, İsrail-Filistin gerilimine ilişkin canlı yayınında şu haberi verdi:
“Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki ülke arasında son dönemde yaşanan yakınlaşmaya rağmen İsrail’e yapacağı tüm seyahat planlarını iptal ediyor.
France 24 kanalı da haberi “Erdoğan İsrail’e seyahat planını iptal etti” başlığıyla verdi. Haberde, “Erdoğan, Hamas’ın terör örgütü olmadığı ve üyelerinin ‘topraklarını koruyan bir grup kurtarıcı’ olduğuna inandığı” belirtildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Hamas’la ilgili açıklaması Belçika medyasında ilk çıkan haberler arasında yer aldı.
Belçika Radyosu, Erdoğan’ın açıklamalarını “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hamas’ı ‘ülkesini koruyan bir grup özgürlük savaşçısı’ olarak tanımladı” başlığıyla duyurdu.
Haberde şu ifadelere yer verildi:
“Türkiye, Hamas’ı terör örgütü olarak nitelendiren NATO’nun Avrupalı ortakları gibi değildir. Bu, Türkiye için yeni bir tutum değildir. Filistin mücadelesinin her zaman güçlü bir destekçisi olmuştur.”
Gazet van Antwerpen, “Erdoğan Hamas’a daha sıkı sarılıyor: Batı’nın İsrail için döktüğü gözyaşları aldatmanın ifadesidir” başlıklı haberinde, “Bunlar radikal bir Filistinli aktivistin değil, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözleridir” yorumunu yaptı.
Neuwsblad gazetesi açıklamayı “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hamas’ı ‘ülkesini koruyan bir grup kurtarıcı’ olarak görüyor” başlığıyla duyurdu.
Haberde, son dönemde Türkiye ile İsrail arasında yaşanan yakınlaşmaya dikkat çekilerek, “Ama Erdoğan artık geri adım atıyor. İsrail’e gitmeyi planlamıştı ama iptal etti.”
Hollandalı kamu yayıncısı NOS da gelişmeyi şu ifadelerle bildirdi:
“Cumhurbaşkanımız Erdoğan, kendi partisinden milletvekillerine yaptığı konuşmada İsrail’i eleştirdi. Hamas’ın terör örgütü olmadığına inandığını da söyledi.
“Erdoğan’ın gözünde Hamas, ‘ülkesini savunmak için savaşan bir özgürlük grubudur.’ Başkan, İsrail’in Ramallah ve Batı Şeria’nın diğer yerlerindeki ‘yerleşim terörünü’ de durdurması gerektiğini söyledi.”
Bu habere Roma’dan Övgü Pınar ve Lahey’den Yusuf Özkan katkıda bulundu.
