Depremzedelere ödenen nakdi destek bedeli 105,5 milyar liraya yaklaştı
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan alınan bilgiye göre, deprem sonrasında öncelikle vatandaşların acil ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla nakdi yardımlar devreye alındı.
Depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına acil ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla 100 bin lira nakdi yardım yapıldı.
Söz konusu dönemde depremden etkilenen her aileye 10 bin lira yardım, taşınanlara ise 15 bin lira yardım yapılırken, deprem bölgesindeki illere kendi araçlarıyla seyahat eden vatandaşların akaryakıt giderleri de karşılandı. .
Konteyner şehir dışında yaşayanlara kira yardımı yapıldı. Depremin ardından konteyner kent dışında yaşayan 349 bin 79 haneye 14 milyar 452 milyon 608 bin 500 lira kira yardımı yapılırken, 1 milyon 396 bin 316 kişi bu yardımdan yararlandı.
Diğer yardımlarla birlikte depremden etkilenen vatandaşlara sağlanan nakdi desteğin tutarı ise 105 milyar 455 milyon 144 bin 253 lira oldu.
Harcamaların yaklaşık 3 trilyon liraya ulaşması bekleniyor
Depremin yıkıcı etkilerini azaltmak ve hasar gören şehirlerin yeniden inşası için 2023 bütçesinde harcanan tutar yaklaşık 950 milyar liraya ulaştı.
Başta konut inşaatı ve çeşitli altyapı ihtiyaçları olmak üzere harcamaların bir kısmının 2024 bütçesine yansıması beklenirken, bu yıl depremle ilgili harcamalara 1 trilyon 28 milyar lira kaynak ayrıldı.
Bu kapsamda 2025 için 502 milyar lira, 2026 için ise 491 milyar lira bütçe ayrılması öngörülüyordu. 2023-2026 döneminde depreme karşı harcama miktarının yaklaşık 3 trilyon liraya ulaşması bekleniyor.
29,5 milyar lira borç yeniden yapılandırıldı
Afet sonrası depremden etkilenen illerde “mücbir sebep durumu” açıklandı ve depremzedelerin kamu borçları ertelendi. Depremden etkilenen vergi mükelleflerinin vergi borçları 24 aya varan faizsiz taksitlerle ödenirken, daha önce yapılan yeniden yapılandırma düzenlemeleri kapsamındaki borçların taksit süreleri de ertelendi.
Mücbir sebep durumu devam eden mükellefler için yeniden yapılandırma düzenlemesi başvuru süresi 2 Eylül 2024 tarihine kadar uzatıldı. Yeniden yapılandırma düzenlemesi ile mükelleflerden mücbir sebepler kapsamında 728 bin başvuru geldi ve 29,5 milyar liralık kamu alacağı yeniden yapılandırıldı. bu uygulamalar.
Vergi düzenlemeleriyle yardımlar ve sigorta tazminatları kolaylaştırıldı
Afetten etkilenen vatandaşların barınma ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik düzenlemeler de yapıldı. Bu kapsamda, prefabrik yapı ve konteyner teslimlerinde (tesisat ve montaj işleri dahil) katma değer vergisi (KDV) oranı 2023 yılından itibaren geçerli olmak üzere yüzde 18’den yüzde 1’e düşürüldü. Konaklama işletmelerinde depremzedelere sunulan hizmetler “gider” olarak görüntülenmesi sağlandı. Deprem bölgesindeki vergi mükelleflerine yönelik KDV iade süreçleri kolaylaştırıldı. Ülke genelinde icra takibi durduruldu ve deprem tarihinden önce vergi daireleri tarafından konulan hacizler kaldırıldı.
Ayrıca 2023 yılı başından bu yana ödenmeyen ve toplam tutarı 2 bin lirayı geçmeyen kamu alacaklarından da vazgeçildi.
Depremde çöken veya ağır veya orta derecede hasar gören binalara ilişkin emlak ve çevre temizlik vergileri, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkılar ile kullanılamaz hale gelen araçlara ilişkin motorlu taşıt vergileri silindi.
DASK’ta sigortalıların ihbarı beklenmeden hasar işlemleri ve ödemeleri hızlı bir şekilde gerçekleştirildi. Süresi dolan DASK poliçelerinin prim tahsilatı ertelenerek, ağır hasarlar dışında otomatik olarak yenilenmesi sağlandı. Trafik sigortası ve zorunlu deprem sigortası poliçelerinde prim ödemelerine taksitlendirme yapıldı.
Şirketlere “finansmana erişim” kolaylığı
Depremden etkilenen şirketlerin finansmana erişimini kolaylaştırmak ve depremin ülke genelinde ekonomik faaliyetler ile ticari işletmeler üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla 250 milyar lira olarak açıklanan Kredi Garanti Fonu (KGF) paketi hayata geçirildi. 400 milyar liraya çıktı.
Ayrıca bölgede faaliyet gösteren işletmelere yönelik Hazine Takviyeli Garanti Sistemi kapsamında, “Deprem Bölgesi İşletme Giderleri Destek Paketi”Ve “Deprem Bölgesi Yatırım Destek Paketi” işletmeye alındı. KGF Garantili Kadın Girişimci Destek Kredisi hayata geçirilirken, kadın kooperatiflerine yönelik Hayat Kredi Destek Paketi oluşturuldu.
Bölgedeki esnafa yarısı Bakanlık tarafından karşılanmak üzere 12 ay ödemesiz, 60 ay vadeli, yüzde 7,5 faiz oranlı 250 bin liraya kadar kredi imkânı sağlandı. Deprem nedeniyle işletmeleri zarar gören esnaf ve sanatkarların hazine faiz destekli kredi ödemeleri de ertelendi.
